Marta Fabiszewska, Departament Ochrony Interesów Konsumentów UOKiK
Kiedy kupujemy na raty (np. lodówkę) oznacza to, że zawieramy dwie umowy: kupna towaru i kredytu wiązanego. Zgodnie z prawem środkami pochodzącymi z kredytu wiązanego można zapłacić za nabycie określonych towarów lub usług.
Wątpliwości UOKiK wzbudziło jedno z postanowień wniosku o udzielenie kredytu na zakup towarów, wykorzystywanego przez Kredyt Bank (obecnie Bank Zachodni WBK) do zawierania umów o kredyt. Zgodnie z jego treścią, za datę zawarcia umowy kredytu, przedsiębiorca przyjmował dzień, w którym ją podpisał. Zgodnie z procedurą banku wniosek złożony przez konsumenta trafiał do rozpatrzenia. Następnie konsument otrzymywał przesyłkę z umową podpisaną przez przedsiębiorcę. Zatem od dnia podpisania umowy przez bank, do momentu, gdy konsumentowi ją doręczono upływało od kilku do kilkunastu dni. O ten właśnie czas skracany był okres, w którym kredytobiorca mógł odstąpić od umowy. Zgodnie z prawem od umowy o kredyt konsumencki można odstąpić w terminie 14 dni od jej zawarcia.
W efekcie stosowania praktyki kwestionowanej przez UOKiK konsumenci nie dowiadywali się o dacie zawarcia umowy, w momencie w którym była ona zawierana, co mogło im utrudniać a nawet uniemożliwiać (w przypadku gdy przesyłka z banku docierała po upływie ustawowego terminu na odstąpienie od umowy) skorzystanie z prawa do rezygnacji z kredytu.
Praktyki banków w zakresie umów o kredyt wiązany badała w tym roku Komisja Nadzoru Finansowego. Na podstawie przeprowadzonych analiz, KNF rekomendowała m.in. przyjęcie jednolitego standardu, w którym bieg 14-dniowego terminu na odstąpienie od umowy kredytu wiązanego rozpoczynał się będzie w dniu poinformowania konsumenta o tym, że umowa kredytowa została zawarta. Całe stanowisko KNF do pobrania w serwisie UOKiK.
Bank zaniechał stosowania niezgodnej z prawem praktyki. Prezes UOKiK nakazał przedsiębiorcy opublikowanie decyzji i utrzymywanie jej na swojej stronie internetowej przez okres trzech miesięcy. Decyzja nie jest prawomocna, przedsiębiorca może odwołać się do sądu.
Kupujesz na raty, pamiętaj:
1. Konsument ma prawo odstąpić od umowy kredytu konsumenckiego. Aby skorzystać z tego prawa należy w ciągu 14 dni od zawarcia umowy złożyć oświadczenie u kredytodawcy (bank, SKOK lub inny przedsiębiorca).
2. W przypadku odstąpienia od umowy konsument płaci tylko odsetki za okres od dnia wypłaty kredytu do dnia spłaty kredytu oraz zwraca koszty poniesione przez przedsiębiorcę na rzecz organów administracji publicznej oraz opłat notarialnych. Zwrot pieniędzy powinien być dokonany nie później niż w ciągu 30 dni od złożenia oświadczenia o odstąpieniu od umowy.
3. Jeżeli umowa o kredyt konsumencki nie zawiera wszystkich obowiązkowych informacji (np. czas obowiązywania umowy, rzeczywista roczna stopa oprocentowania), bieg 14-dniowego terminu na odstąpienie od umowy rozpoczyna się z dniem dostarczenia brakujących danych.
4. Jeżeli odstępujemy od umowy zawartej na odległość (np. kupujemy w sklepie internetowym), która była finansowana z kredytu wiązanego, odstąpienie dotyczy jednocześnie umowy kredytu.
5. Gdy kupujemy na raty w sklepie stacjonarnym mamy prawo odstąpić tylko od umowy kredytu. Jednak jeżeli towar został już wydany, sprzedawca ma prawo odmówić przyjęcia zwrotu kupionego produktu i domagać się zapłaty.
Pomoc dla konsumentów: rzecznicy konsumentów, Federacja Konsumentów, bezpłatna infolinia 800 889 866. Porady są udzielane także drogą elektroniczną pod adresem porady@dlakonsumentow.pl .
Dodatkowe informacje dla mediów:
Biuro prasowe UOKiK
pl. Powstańców Warszawy 1, 00-950 Warszawa
Tel. 22 827 28 92, 55 60 314 , 55 60 111
E-mail: biuroprasowe@uokik.gov.pl
Twitter: @UOKiKgovPL